JEAN DE LA FONTAİNE ( JAN DÖ LA FONTEN )

•     1621 ( 17. yy ) yılında doğmuş bir Fransız ozanıdır.Babası, bir devlet memurudur. Çocukluğu, dağ ve kırlarda geçmiştir. Belki de masal konularını hep hayvanlar arasında geçen olaylardan seçmesinin nedeni budur. Fakat bu durum, Fransız eleştirmenlerinin; her olayı başka birine bağlama çabalarının bir sonucu da olabilir. Doğru dürüst okuyamamış, memur olmuş, evlenmiştir. Özgürlük ve bağımsızlığı çok severmiş. Savruk bir hayat yaşamasına rağmen, çok çalışıp çok eser bırakmıştır.  Bir hayli para sıkıntısı çektiği halde, kral xıv. Lui'ye dalkavukluk etmemiştir. Nihayet 1695 yılında ölmüştür. Masallarının çoğunu, Aesopus (Ezop)  adlı eski bir Yunan öykücüsünden almıştır. Bunlara ne masal ne de öykü demek doğrudur. Fransızca " fable - fabl " denir. Hayvan ve cansız varlıkları insan gibi konuşturarak, ders vermek amacıyla yazılmış yazılara fabl denir. Her masal veya şiir, çok anlamlı ve düşündürücü bir ibret dersi vermektedir. Bunların taşıdıkları kıssadan hisseleri, çocukların  bulmalarına  yardım edilebilir.  Birer hazine sayılan, La Fonten masallarından yararlanmak gerekir. Bunlar eğiticidir. Örnek vermeden önce, şu tekerlemeyi okumanızı istiyorum  : ⇢  Bir varmış, bir yokmuş. Allah'ın kulu çokmuş. Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde. Deve tellal, horoz imam, fil berber iken. Var varanın, sür sürenin. Baykuşu çoktur viranenin. Destursuz bağa girenin ...Hak dost, veli dost. Dedemden kaldı bir eski post. Kasap olsam  sallayamam satırı, nalbant olsam nallayamam katırı, hamamcı olsam dost ahbap hatırı...Doğru kelam, bir gün başıma yıkıldı hamam. Düşündüm taşındım, tatlı tatlı kaşındım. Dağ başı bulutlu, benim gönlüm umutlu. Az gittik uz gittik, dere tepe düz gittik. Altı ay bir güz gittik. Uzun yolu ve sözü uzatmayalım, masalımıza başlayalım. ⟴     ⟺  HASTA  ADAM  VE  ÇOCUKLARI 
• ⇶· Birlik ve bütünlükten kuvvet doğar. Tek başına kalan ve bilinçli olarak kontrol edilemeyen bir güç, zamanla güçsüzleşir. Kuvvetler, daha güçlü olmak için bir araya gelmelidir. Dinleyin, bu konuda  Ezop'un söylediklerini! Onunkilere eklersen düşüncelerimi, güçlerimizi birleştirmek için yaparım bunu; Ezop'la yarışmak, gelmez aklıma, Böyle bir şeyi düşünmem asla. Kimisi, ün kazanmak için ekler, yazdıklarından onur bekler. Bana göre değil böyle şeyler. Gelelim biz masalımıza, Oğullarının, güçlerini  birleştirmeye çalışan yaşlıya. Ölüm yatağında bir baba, öğüt vermiş oğullarına: Şu birbirine bağlı okları, * kırmayı deneyin* demiş. "  Ondan sonra kuracağım aradaki bağlantıyı." Büyük oğul denemiş, kıramadan geri vermiş. Ortanca da yapamamış. En küçük de parçalamaya uğraşmış, ama boşuna, oklar kırılmamış. " Ah, sizi güçsüzler " demiş baba, " Gelin göstereyim, neler yapabilir benim kuvvetim." Çocuklar gülmüşler." Babamız bizimle alay ediyor " diye düşünmüşler. Yaşlı adam, ipleri keserek ayırmış okları;  tek tek onları kırmış. Harcamadan fazla bir kuvvet. " Görüyorsunuz işte" demiş, birlik ve beraberliğin gücünü! Bağlı kalınız birbirinize, kardeş sevgisiyle." Hastalığı boyunca, başka söz söylememiş bir daha. Sonunda  öleceğini bilmiş :  " Sevgili çocuklarım " demiş, " Atalarımızın yanına gidiyorum; Hoşça kalın, söz verin bana kardeşçe yaşayacağınıza. Bu iyiliği yapın ölen babanıza." Ağlaşan çocuklar söz vermiş hep bir ağızdan. Babaları hayata gözlerini yummuş, göçüp gitmiş dünyadan. Oldukça büyük bir mirasa konmuş oğullar, ama bir hayli karmaşıkmış çözümlenecek davalar. Bir komşu mahkemeye başvurmuş, bir alacaklı arkalarından koşmuş; Bizim üçlü becermiş işleri ilk başta, fakat araları açılmış zamanla. Kanları birmiş ama, çıkar çatışmaları zarar vermiş onlara. Açgözlülük, aşırı kıskançlık bir yandan, davacılar öbür taraftan.  Gelmişler arka arkaya, aynı zamanda. Kardeşlerden biri paylaşmak isterken, diğeri diretmiş, üçüncüsü aldatmacaya gitmiş: Yargıç, yüz suçtan ceza vermiş onlara. Komşuları ve alacaklılar da, birikmiş kapılarında. Kardeşler ayrılmış, düşünceler uyuşamamış. Biri anlaşmak isterken diğeri tam tersini yapmış. Her şeylerini yitirdikten sonra, Bağlı durdukça, Okların kırılamayacağını hatırlamışlar, Ama çok geç kalmışlar ! …‖

※      Akıllı insan, sonucun ne olacağını baştan tahmin eder; akıl, mantık, zeka ve iradesini kullanır; aldanmadan  ölçer, biçer, iyi düşünür ve ona göre davranır. " Tehlikeden kaçamayan, onu cesaretle  göğüslemeyi bilmelidir. Gerçek cesaret, tehlike karşısında görülür."  La FONTAİNE